Yirmi yıllık primer hiperparatiroidi deneyimi: 202 hastanın tedavi sonuçları
Hakan Yabanoğlu1, Murat Kuş1, Gülay Şimşek Bağır2, Ramazan Sarı1, İsmail İslam Çolak1, İlker Murat Arer1
1Başkent Üniversitesi, Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı, Adana
2Başkent Üniversitesi, Endokrin ve Metabolizma Hastalıkları, Adana
Anahtar Kelimeler: Primer hiperparatiroidi, hiperkalsemi, paratiroidektomi
Özet
Giriş: Primer hiperparatiroidi en sık görülen 3. endokrin hastalıktır ve ayaktan hiperkalseminin en sık nedenidir. Pri mer hiperparatiroidi ve hiperkalseminin en sık nedeni ise paratiroid adenomlarıdır. Semptomatik ve bir kısım asemp tomatik primer hiperparatiroidinin tedavisi cerrahidir. Bu çalışmada primer hiperparatiroidi tanısı ile ameliyat edilen hastalarımızın klinik ve cerrahi tedavi sonuçlarını sunmayı amaçladık.
Gereç ve yöntem: Ocak 1999 ve Şubat 2019 tarihleri ara sında primer hiperparatiroidi nedeni ile ameliyat edilen 202 hastanın dosyaları geriye dönük olarak incelendi. Hastalar klinik ve demografik özelliklerine göre değerlendirildi. Hastalar primer hiperparatiroidinin klinik ve biyokimyasal prezentasyonuna göre sınıflandırıldı.
Bulgular: Hastaların 165 (%81.7)’i kadın, 37 (%18.3)’si erkek ve ortalama yaşları 52 (1782) idi. En sık görülen semptom kasiskelet sistemine ait idi. Primer hiperparati roidinin klinik prenzentasyonuna göre hastaların 141 (%69.8)’i semptomatik, 54 (%26.7)’ü asemptomatik, 5 (%2.5)’i normokalsemik ve 2 (%1)’si hafif tip olarak sınıf landırıldı. Biyokimyasal prezentasyona göre hastaların 194 (%96)’ü klasik, 5 (%2.5)’nu normokalsemik ve 3 (%1.4)’ü nonklasik grupta idi. Ameliyat öncesi 192 hastaya sinti grafi, 186 hastaya ultrasonografi ve 12 hastaya magnetik rezonans incelemesi yapılmıştı. İki (%0.5) hastada MEN sendromu tespit edildi. Kırküç (%21.3) hastaya ameliyat öncesi hiperkalsemi için medikal tedavi uygulandı. Hasta ların 139 (%68.8)’u minimal invaziv yöntem ile ameliyat edildi. Kırküç (%21.3) hastada eş zamanlı tiroidektomi uy gulandı. Eş zamanlı tiroidektomi uygulanan 4 (%2) hastada hematom görüldü. 19 (%9.4) hastada rekürren (7 hasta ta kipten çıkmış, 3 hasta reopere edildi ve klinik düzeldi, 9 hasta medikal izleme alındı), 10 (%4.9) hastada persistan (8 hastada medikal izlem seçildi, 2 hastanın takibi yok) pHPT görüldü. Patoloji sonucunda hastaların 189 (%93.5)’da adenom, 7 (%3.5)’de hiperplazi ve 6 (%3)’da karsinom görüldü.
Tartışma: Primer hiperparatiroidi tedavi edilmediği zaman ciddi medikal ve sosyal sorunlara yol açmaktadır. Primer hiperparatiroidi ameliyat öncesi lokalizasyon çalışmaları nın uygun yapılabileceği ve multidisipliner çalışan ekiple rin olduğu merkezlerde düşük mobidite ile tedavi edilebilmektedir.