Hüsniye Başer1, Reyhan Ersoy2, Bekir Çakır2

1S.B. Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Kliniği, Bilkent, Ankara
2Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları AD, Bilkent, Ankara

Anahtar Kelimeler: Erkek osteoporozu, paratiroid hormon, teriparatid

Özet

Osteoporoz genellikle kadınları etkileyen bir problem olarak düşünülür ve erkeklerde bu hastalığın sonuçları iyi tanınmamaktadır. Osteoporoz ile ilgili fraktür sıklığı erkeklerde daha azdır, ancak daha fazla mortalite ve mobiditeye neden olur. Osteoporozlu erkeklerin yarısından fazlasında hastalık, sekonder bir sebebe bağlı olarak ortaya çıkar. Erkeklerde sekonder osteoporozun en yaygın sebepleri aşırı alkol tüketimi, hipogonodizm ve aşırı glukokortikoid kullanımıdır. Postmenopozal kadınlarda osteoporoz, kemik mineral yoğunluğunun genç erişkin referans popülasyonun pik kemik kütlesinin -2.5 standart deviasyon altında olması olarak tanımlanır. Bu değer erkek osteoporozunun tanısında da kullanılır. Ancak erkeklerde pik kemik yoğunluğu kadınlardan daha yüksektir ve kadın referans değerlerinin kullanılması erkeklerde osteoporoz tanısının atlanmasına neden olabilir. Osteoporotik erkek hastaların tedavisinde kullanılabilecek ilaçlar oldukça sınırlıdır. Antirezorptif tedavi (bifosfonatlar, kalsiyum, vitamin D) ile osteoklastik aktivite inhibe olur ve böylece kemik döngüsü azalır, kemik mineral yoğunluğu artar, vertebral ve/veya periferik kırık riski azalır. Antirezoptif tedavi kemik kaybını durdurabilir fakat ne yeni kemik oluşumunda ne de mikroyapıda düzelmede etkili değildir. Anabolik tedavi ise kemik formasyonunun stimülasyonu esasına dayanır. Teriparatid (paratiroid hormon 1-34) günümüzde erkek osteoporozu tedavisinde onaylanmış anabolik bir ajandır. Bu makalede erkek osteoporozundan ve erkek osteoporozunda paratiroid hormon tedavisinin etkinliğinden bahsedilecektir.